BAŞARILI SİVİL TOPLUM PROJELERİ
Ulusal ve uluslararası kapsamda, çeşitli fon kaynakları tarafından hibe desteği verilen ya da bizzat yürütülen sivil toplum projelerinden seçtiklerimizi BAŞARILI SİVİL TOPLUM PROJELERİ adlı raporumuzda yayınlıyoruz.
Sivil toplum kuruluşları yöneticilerine, girişimcilere, akademisyenlere, danışmanlara ve araştırmacılara, kendi projelerini geliştirirken ilham kaynağı ya da referans olacağını düşündüğümüz bu raporu, sivil toplum projeleri ve fon kaynaklarını tarayarak oluşturuyoruz.
Araştırma raporlarımızdan, proje hibe desteklerinden, eğitim duyurularımızdan ve kurumsal haberlerimizden haberdar olmak isteyen okurlarımızın ozkandanismanlik@gmail.com adresine boş bir e-posta göndermeleri yeterlidir.
Çalışmalarınızda destek olması dileğiyle bilgilerinize sunarız.
BAŞARILI SİVİL TOPLUM PROJELERİ – SAYI 4 (NİSAN 2025)
SLOVENYA ÜZÜMLERİNİN YENİDEN DOĞUŞU PROJESİ
Slovenya – 2020
Proje hakkında: Slovenya’nın Podravje bölgesinde Maribor şehri yakınlarındaki Hiša vin Kokol Şarap Evi, gıda üretimi ile çevrenin korunması arasında bir denge kurmayı amaçlayan, çevreye duyarlı tarıma kendini adamış bir aile çiftliğidir. Çiftlikte 2,7 hektar alanda üzüm yetiştirilmekte ve üzümlerden şarap üretilmektedir. Güçlü antioksidan özelliğine sahip olduğu bilinen üzüm çekirdekleri, bu proje kapsamında preslenerek, gıda ve kozmetik sektöründe kullanılabilecek yüksek kaliteli bir yağ elde edilmiştir. Presleme sürecinden arta kalan tohumlar kurutulmuş ve gıda takviyesi veya hayvancılıkta yem olarak kullanılan bir un haline getirilmiştir. Çekirdeksiz üzüm artıkları ise, üzüm bağları için doğal bir gübre olarak kullanılmıştır. Yeni ürünleri deneyenlerin olumlu tepkisi, yeni bir mağaza açılmasını, yeni ekipmanlara ve sağlıkla ilgili atölye kurulumlarına, etkinlikler düzenlemeye, yeni yatırımlara fırsat sağlayarak çiftlik faaliyetlerinin daha da gelişmesini artırmıştır.
(Kaynak: Kırsal Ekonomilerin Çeşitlendirilmesi: Bölge Kalkınma İdareleri ve Kalkınma Ajansları Uygulamalarından Seçilmiş Örnekler, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü)
ETİKETSİZ EĞİTİM PROJESİ
Fon kaynağı: Sabancı Vakfı - 2015
Faydalanıcı : Hayat Sende Gençlik Akademisi Derneği
Proje amacı: Devlet korumasında yetişmiş öğrencilerin eğitimde etiketlenmesi ile mücadele. Devlet korumasında yetişen gençler eğitim sürecinde öğretmen ve velilerce etiketlenmekte, 14-16 yaş aralığındaki gençler bu etiketlenmenin bir sonucu olarak okuldan ayrılmaktadır.
Proje sonuçları :
-Koruyucu aileler, evlat edinenler, devlet korumasında yetişmiş kişiler, sosyal hizmet uzmanları ve öğretmenlerden oluşan 123 kişiyle eğitimde ayrımcı söylem ve tutumlar üzerine bir analiz çalışması gerçekleştirildi. Analiz raporu basın ve ilgili kurumlarla paylaşıldı.
-Devlet korumasında yetişen kişilerin maruz kaldığı ayrımcılığın önlenmesini hedefleyen bir eğitim modülü oluşturuldu ve 10 ilden 30 öğretmen modülün eğiticisi olarak yetiştirildi.
-43 öğretmen, idareci ve 82 aileyle toplumsal cinsiyet ve ergenle iletişim konularında bilgilendirme toplantıları yapıldı.
-Eğitim alan 30 öğretmen, 9 ilde 882 öğretmene modülü uygulayarak bilgilenmelerini sağladı.
-Öğretmenlere yönelik “Devlet Korumasında Yetişen Çocuk Olmak” başlıklı tanıtıcı bir kitapçık hazırlandı.
(Kaynak: https://www.sabancivakfi.org)
AFET KADINLARININ YEŞEREN UMUTLARI PROJESİ
Fon kaynağı: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Sabancı Vakfı - 2024
Faydalanıcı : Osmaniye Belediyesi
Proje amacı: Kahramanmaraş depreminden etkilenen, iş arayan ve mahkum eşi olan NEET kadınlara, kurulacak olan Gastronomi Merkezi’nde mesleki eğitim verilerek istihdama katılımını desteklemek.
Projenin faaliyetleri:
-Osmaniye Belediyesi bünyesinde, aşevi içinde Gastronomi Merkezi kurulması.
-1.000 NEET kadına yerel coğrafi işaretli yemeklerin hazırlanmasını kapsayan gastronomi eğitimi verilmesi.
-Teknik eğitim alan kadınlara kişisel gelişim eğitimleri verilmesi.
-Eğitim alan en az 100 kadının istihdamı için OSB’deki işverenlerle görüşmeler yapılması ve firmaların mutfaklarında işe yerleşmelerinin desteklenmesi.
-Kadınların belediye desteği ile kurulacak olan kadın kooperatifinde gelir elde etmelerinin desteklenmesi.
(Kaynak: https://geleceginikurangenckadinlar.org)
AFDEM - ASBESTTEN ARINMIŞ YIKIM PROJESİ
Fon kaynağı: İnsan kaynaklarının geliştirilmesi program otoritesi (IKGPRO)
Faydalanıcı : Ege Üniversitesi
Genel amaç: Türkiye’de asbest tehlikesinden tamamen arındırılmış bina yıkımları gerçekleştirmektir.
Projenin elde edilen sonuçları:
-Yıkım işleri sırasında ortaya çıkan asbest tehlikesi hakkında ülke çapında farkındalık arttı.
-Yıkım öncesinde izlenmesi önerilen asbest söküm prosedürleri hazırlandı.
-Yıkılacak binalarda bulunan tahmini asbest miktarları belirlendi.
-Yıkım öncesinde asbest sökümü ile ilgili verilmesi gereken kararlarda yardımcı olacak bir
mobil uygulama geliştirildi.
-Yıkım işlerindeki potansiyel paydaşlara farkındalık eğitimi verildi.
(Kaynak: İstihdam, eğitim ve sosyal politikalar sektörel operasyonel programı, hibe projeleri özet programı, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı)
TOPRAĞIN SESİ PROJESİ
Fon kaynağı: CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek Programı - 2024
Proje hakkında: Çanakkale kırsalında yalnızlık olgusundan en çok etkilenen kesimlerden biri olan çocuklu kadınlar ile atölyeler düzenlenmesi ve atölye çıktılarının işlenerek ortaya kolektif aklın izlerini taşıyan bir sanat eserinin çıkması hedeflenmektedir. Proje kapsamında 36 kadın ile toplamda 12 atölye gerçekleştirilecek ve bu atölyelerde kadınların kendilerini özgürce ifade edebilmelerine destek amacıyla çeşitli yaratıcı araçlar, alanında uzman iştirakçılar eşliğinde uygulanacak. Ses atölyelerinde müzisyen ve ses terapisti Ceren Yeşilbaş; kendi sesimizin ve birbirimizin sesini duymamızın şifası ve keyfi üzerinden oyunlar ve çeşitli etkinlikler ile kadınları kendi sesleri ve seslerinin gücü ile tanışmaya davet edecek. Resim atölyelerinde ressam Derin Uludağ; katılımcıların dışavurmak istedikleri duygulanımları görselleştirme süreçlerinde resim araçlarını kullanmayı planlıyor. Kil atölyelerinde ise performans ve seramik sanatçısı Betül Katıgöz; kadınların iyi olma hallerine destek olup, kendi ihtiyaçları ile bağ kurmalarında hareket, beden ve ses pratiklerinden destek alarak, ardından bu bağı kilden formlara dönüştürecekleri bir atölye akışı planlıyor. 3 ay boyunca yürütülecek bu atölyeleri, atölye çıktılarının işlenmesi süreci izleyecek. Bu sürece eş zamanlı olarak seramik enstrümanlar yapım atölyesi gerçekleşecektir. Toplamda 5 aylık üretim süreci ardından, kilden üretilmiş performans eseri kurgulanacak ve yerleştirme, performansın gerçekleştirileceği alanda üretilecektir. Projenin finalindeki halka açık performansı, yereldeki kadınlarla birlikte gerçekleştirilip kayıt edilecektir.
(Kaynak: https://www.culture-civic.org)
YILDIZ GENÇLER PROJESİ
Fon kaynağı: İstanbul Kalkınma Ajansı - 2014
Faydalanıcı : Bağcılar Belediyesi
Proje hakkında: Dezavantajlı, özel ihtiyaç sahibi ve risk grubunda bulunan çocuk ve gençlerin eğitim, sağlık, adalet, sosyal hizmet ve benzeri hizmetlere erişim imkânlarının kısıtlı oluşu, söz konusu çocuk ve gençlerin sosyal ve ekonomik hayata katılımlarının istenen düzeyde olmaması bu projenin ortaya çıkış nedenlerini oluşturmuştur. Projede çocuk ve gençlerin yaratıcılık, yenilikçilik ve girişimcilik kapasitelerinin artırılması ve gençlerin bilgi, yetenek ve becerilerine uygun eğitim ve iş alanlarına yönlendirilerek istihdam edilebilirliklerinin artırılması amaçlanmıştır. Bu amaçlara dönük olarak gençlik destek birimi oluşturulmuş, atölye ve kulüp çalışmaları ile akıl fikir pazarı faaliyeti gerçekleştirilmiştir. Tüm atölyelerde somut çıktılara ulaşılmıştır. Örneğin; Resim Atölyesi’nde sergiler hazırlanmış, Bilim Atölyesi’nde bilim şenliklerine katılarak yapılan deneyleri gösterilmiş, Edebiyat Atölyesi’nde sanat geceleri hazırlanmış, Robot Atölyesi’nde 3D yazıcı yapımı gibi gelişmiş teknolojiye sahip ürünlerin yapımı gerçekleştirilmiştir. Spor faaliyetleri ile gençliğin her yönüyle sağlıklı bireyler olarak yetiştirilmesine katkıda bulunulmuş ve dil çalışmaları ile de konuşmaya yönelik olarak eğitimler verilmiştir. Proje kapsamında açılan 16 atölyeden 1379 kişi faydalanmıştır.
(Kaynak: İSTKA – İstanbul Kalkınma Ajansı Mali Destek Programları, Desteklenen Projeler)
APOLLO’DAN ATHENA’YA ANTİK KENTLER VE ENDEMİK ÇİÇEK PROJESİ
Fon kaynağı: AB Sivil Toplum Diyaloğu - 2019
Faydalanıcı : Antalya Orkidelerini ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Derneği
Projenin amacı : Projenin özel amacı, Türk ve Yunan STK’ları arasındaki ortak inisiyatiflerin güçlendirilmesi; STK’ların kapasitesinin geliştirilmesi ve AB’nin sivil katılım konusundaki müktesebatının tanıtılması; Türkiye ve Yunanistan’daki STK’lar arasında sürdürülebilir bir ağ kurulması ve Türkiye’nin AB üyeliğinin önemi ve faydalarına ilişkin inisiyatiflerle ilgili farkındalığın arttırılmasıdır.
Projenin temel çıktıları ve faaliyetleri:
Arkeolojik alanlar önemli ve çoğunlukla endemik ve/veya nadir görülen yerel çiçek türlerine ev sahipliği yapmaktadır. Bu türler, etraftaki yapılaşmış alanlara kıyasla korumalı olduğu için bu alanlarda yaşamaktadır. Endemik türlere ev sahipliği yapan Antalya - Side ve Atina Akropolis Tepesi bu alanlar arasındadır. Akropolis ve Side’nin arkeolojik alanlarında çok özel ve önemli bir doğal miras bulunmaktadır; bu miras, iki ülke arasındaki sivil toplum diyaloğu açısından bir fırsat olup kardeşliğin de sembolüdür. Bu anlamda, projenin çıktıları, sürdürülebilir kalkınma için paydaşlar arasında işbirliği; yerel düzeydeki STK’ların bilimsel ve idari kapasitelerinin arttırılması; yerel çevrenin daha iyi korunması; halkın farkındalık ve bilgi düzeyinin arttırılması; paydaşların çevrenin ve kültürel mirasın korunmasına katılımının arttırılması; arkeolojik alanlarda tehdit altındaki yerel çiçek türlerinin izlenmesine yönelik
ortak metodoloji geliştirilmesi; arkeolojik alanlarda yerel çiçek türlerinin daha iyi korunması için yönetim uygulamalarına ilişkin tavsiyeleri hedefleyecektir.
Belirtilen çıktıların elde edilebilmesi amacıyla aşağıdaki faaliyetler uygulanacaktır:
-Arkeolojik alanlarda yerel çiçek türlerinin yönetimine ilişkin uygulamalı politika ve metodolojiler üzerine karşılaştırmalı araştırma
-Arkeolojik alanlarda çiçek türlerinin izlenmesine yönelik ortak metodolojiler hazırlanması
-Ortak çevre politika belgeleri ve protokoller hazırlanması ve uygulanması
-Arkeolojik alanların yönetimi ve korunması sürecine dahil olan tüm paydaşlarla bir ağ oluşturulması
-Arkeolojik alanlarda çiçek türlerinin sınıflandırılmasına yönelik teknik kılavuzlar
-Bilgilendirici “Sanal Bahçe” uygulaması
-Çevre eğitimi materyali tasarlanması ve üretimi
-Arkeologlar, turist rehberleri ve ilgili paydaşlara yönelik eğitimler
-Yunanistan’a çalışma ziyareti
-Farkındalık arttırma ve tanıtım kampanyası
(Kaynak: Sivil Toplum Diyaloğu Beşinci Dönem Hibe Projeleri Kataloğu)
İŞİTME ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN AVRUPA’DA SAÇ BAKIM STAJI PROJESİ
Fon kaynağı: Türkiye Ulusal Ajansı - 2016
Faydalanıcı : İzmir Kınık Çok Programlı Anadolu Lisesi
Proje hakkında: Proje, ileride saç bakım hizmetleri sunacak engelli öğrencilerin bilimsel ve teknolojik gelişmelere açık, moda sektörünü yakından takip eden, anatomi ve fizyoloji bilgisini estetik bilgisiyle harmanlayabilecek nitelikte olabilmelerini hedeflemektedir. İşitme engelli öğrencilerin istihdam edilebilirliklerine katkı sunmayı da amaçlayan proje, öğrencilerin yurt dışındaki uygulamaları inceleyerek edindikleri bilgiler ile ülkemizdeki hizmet standartlarını yükseltmeleri için bir araç konumundadır. Projeye dahil olan işitme engelli öğrencilerin engeli olmayan öğrencilerle aynı ortamda staj yapabilmesi ve engellerinin yeni teknikleri öğrenmelerine engel olmayacağını görmeleri projeyi nihai hedefine ulaştırmıştır.
(Kaynak: Erasmus’tan Erasmus+’a 30 Yılın Hikayesi, Türkiye Ulusal Ajansı)
GEZİCİ MAĞAZA UYGULAMASI PROJESİ
Fon kaynağı: Leader Avrupa Birliği
Faydalanıcı : Avusturya
Proje hakkında: Enns, Kuzey Avusturya’da göç veren, iş yerlerinin kapandığı, işsizliğin ve buna bağlı olarak dış göçün arttığı küçük bir kasabadır. Hizmet ve ürün yelpazesi zayıf ve müşterilerin ihtiyaç ve beklentileri neredeyse karşılanamaz durumdaydı, bu da bölge halkına daha büyük alışveriş merkezlerinin olduğu Linz’i ziyaret etmekten başka seçenek bırakmıyordu. Yerel eylem grubu bu gidişe bir son vermek için, işletmeleri bir kez daha şehir merkezine çekmeye ve boş dükkanları tekrar işler hale getirmeyi amaçlayan yenilikçi bir proje uygulamaya karar vermiştir.
Projenin hedefleri:
-Gezici mağazalar açarak yarı terk edilmiş alışveriş bölgelerini canlandırmak
-Sürekli değişen hizmetler ve ürünler sunarak ziyaretçi sayısını artırmak
-Tüm yerel işletmeler için müşteri sayısını artırmak
-Dükkânların şehir dışına taşınmasını önlemek
-Yeni işletmelerin kurulmasını teşvik etmek
-Uzun vadeli kiralamaları teşvik etmek
Faaliyetler kapsamında işyeri veya mağazan kiralamak isteyenlere birkaç gün veya haftalık mağaza kiralama imkânı getirilmiştir. Sistem, dükkân büyüklüğüne veya şekline bakılmaksızın kısa sürede ve esnek bir şekilde işletme kurulmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Böylece, mağazada esaslı bir değişiklik olmaksızın, kiracının ihtiyaçlarına göre küçük tadilatlar yapılmasını mümkün kılınmış, mülk sahipleri de ek maliyetlere katlanmak zorunda kalmamıştır. Bu sayede kasaba çarşısında ürün çeşitliliği sağlanmış, tüm yıla yayılmış sürekli bir yenilik ve festival havası oluşturulmuştur. Ayrıca, marka bilinirliği oluşturmak adına tüm dükkânlar için ortak bir mağaza ve tabela tasarımı yapılmıştır. Yine belli günlerde belirli ürün gruplarına yönelik tematik pazarlar kurulması gibi etkinlikler yapılarak projenin ve markanın bilinirliği artırılmaya çalışılmıştır. Proje sonucunda, konsept giderek yayılarak tüm Avusturya’da bilinir hale gelmiştir. Avusturya’nın her yerinden ve hatta Avusturya dışından ziyaretçiler düzenli olarak mağazaları ziyaret etmeye başlamıştır. 9 gezici mağaza uzun vadeli olarak faaliyete başlamış, şehir merkezindeki boş dükkanlar faal hale gelmiştir. Müşteri trafiği %43 artmış, projeden sonra mevcut işletmelerden hiç kapanan veya şehir dışına taşınan olmamıştır. Kiracıların, mülk sahiplerinin ve belediyenin birlikte çalıştığı bu proje ancak tüm taraflar birbirleriyle işbirliği yapabilirse başarının mümkün olabileceğini de göstermiştir.
(Kaynak: Leader, Avrupa Birliği Başarılı Uygulama Örnekleri, TKDK)
SUALTI ORMANLARIMIZ: MAVİ KARBON YUTAĞIMIZ DENİZ ÇAYIRLARI PROJESİ
Fon kaynağı: WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) - 2021
Proje hakkında: Deniz çayırlarının korunması sadece birçok denizel türün hayattta kalmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda CO2’nin depolanmasından kıyıların korunmasına ve avlanabilir türlerin varlığını devam ettirerek geçim kaynağı sağlanmasına kadar sağladıkları tüm ekosistem hizmetleri sayesinde insanlar için de hayati önem taşırlar. Mavi karbon yutağımız deniz çayırları, iklim değişikliği, teknelerin çapalamaları ve balıkçılık faaliyetleri nedeniyle tehdit altında.
Neler yapıyoruz?
Deniz çayırlarının alandaki güncel durumunu belirlemek üzere bilim danışmanlarımızla sualtı izleme çalışmaları gerçekleştiriyor, ilgili kamu kurumlarıyla alanda şamandıra sisteminin oluşturulması için birlikte çalışıyoruz. Proje faaliyetleri, karbon tutma özellikleriyle iklim değişikliğiyle mücadelede önemli yeri olan deniz çayırlarının korunmasına odaklanan doğa merkezli bir çözümün önemli ekonomik getirileri olabileceğini ve bunun yanı sıra iklim değişikliğinin hayati oranda azalması, adaptasyon ve biyoçeşitlilik anlamında fayda sağlayabileceğini gösterecek. Mart 2023 itibarıyla Kaş-Kekova ÖÇKB’nden edinilen deneyimlerin Datça-Bozburun ve Dilek Yarımadası’nda yaygınlaştırılması, deniz çayırlarının ulusal ve bölgesel ölçekte etkin korunmasına katkı sağlamak üzere WWF Akdeniz ofislerinin işbirliğiyle Mavi Ormanlar Projemizi yürütmeye başladık.
(Kaynak: https://www.wwf.org.tr)
Derleyen: Memet Özkan - www.danismend.com
Not: Araştırma raporlarımızdan, proje hibe desteklerinden, eğitim duyurularımızdan ve kurumsal haberlerimizden haberdar olmak isteyen okurlarımızın ozkandanismanlik@gmail.com adresine boş bir e-posta göndermeleri yeterlidir.
Not: Bu rapor www.danismend.com tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir şekilde tavsiye veya danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Www.danismend.com bu raporda yer alan bilgilerin doğru ve tam olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Www.danismend.com bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan www.danismend.com hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Bu konularda detay bilgi isteyen okuyucuların ayrıca bizimle temasa geçmelerini rica ederiz.