AVRUPA BİRLİĞİ-KOBİLER-KAVRAMLAR-2

 
Beyaz Kitap 

Komisyon tarafından yayınlanan beyaz kitap, belirli bir alanda topluluğun faaliyet önerilerini içeren belgelerdir. Beyaz kitap, Avrupa düzeyinde belli bir konuda, bir danışma sürecinin başlatılması amacıyla ortaya konulan yeşil kitapların uzantısı niteliğini de taşımaktadır. Örnek olarak, “iç pazarın tamamlanması”, “büyüme”, “iç pazar ile ilgili alanlarda MDAÜ’lerin mevzuatlarının yakınlaştırılması” örnek verilebilir. Beyaz Kitap, Konsey tarafından onaylanmaları halinde ilgili alanda bir “birlik eylem programı”nda dönüşebilmektedir. 

Yeşil Kitaplar 

Komisyon tarafından yayınlanan Yeşil Kitaplar, belirli bir alanda (sosyal politika, tek para, telekomünikasyon, vb) bir düşünce ortaya koyarak Avrupa düzeyinde bir danışma süreci başlatmak amacıyla oluşturulan belgelerdir. Bu çerçevede ortaya çıkan görüşler daha sonra Beyaz Kitapların konu aldığı somut birlik faaliyetlerine dönüşebilmektedir. 

Teknik Yardım Mübadele Ofisi  

Kısa adı TAILEX olan Teknik Yardım Mübadele Ofisi, Mayıs 1995 tarihli ve AB üyeliğine aday Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerini (MDAÜ) AB Tek Pazarına hazırlama konulu “Beyaz Kitap”a istinaden oluşturulmuştur. AB Komisyonu’nca yönetilen bu ofisin ilk aşamada amacı, entegrasyonu kolaylaştırmak amacıyla MDAÜ’leri Tek Pazar mevzuatı konusunda bilgilendirmektedir. Ancak Aralık 1997 tarihli Lüksemburg Zirvesi’nde alınan karar uyarınca TAIEX, tüm aday ülkelere yönelik çalışmalar yapmaya başlamıştır. Bu çerçevede TAIEX, üye ve aday ülkelerdeki kamu idareleriyle çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmaların yanı sıra Topluluk müktesebatının yasal metinlerine erişim sağlamakta, eğitim seminerleri düzenlemekte ve istenildiği takdirde uzmanların bu ülkelere ziyaretler gerçekleştirmesini sağlamaktadır. Aday ülkelerin mevzuatlarının Topluluk Müktesebatına uyum yönünden hangi durumda olduğunun incelendiği izleme sürecinde (Screening) TAIEX’in önemli rolü vardır. Phare Programından bağımsız olmasına rağmen TAIEX’in faaliyetleri, mali yönden Phare kapsamında desteklenebilmektedir.

Birleşme (Füzyon) Antlaşması 

1 Temmuz 1967 tarihinde yürürlüğe giren AT Birleşme (Füzyon) Antlaşması (Avrupa Toplulukları için tek bir Konsey ve tek bir Komisyon kuran Antlaşma) ile, üç ayrı Avrupa Topluğununun (AET,AKÇT ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu ) yürütme organları birleştirilmiştir. Her toplulukta ayrı ayrı bulunan Konsey ve Komisyonlar her üç topluluk için teke indirilmiştir. Kuruluşlarından itibaren AET ve AKÇT için ortak bir kurum olan Avrupa Parlamentosu ile Avrupa Adalet Divanı, EURATOM’a da teşmil edilmiştir. 

Roma Antlaşması 

Roma Antlaşması, Avrupa Ekonomik topluluğunda (AET) Kurucu Antlaşması olup, 1 Ocak 1958 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Roma Antlaşmasıyla kurulan bu topluluğun adı 1993 yılında Avrupa Birliği olarak değişmiştir. Roma antlaşmasının orjinal metni öncelikle, AET’yi kuran ülkelerin temel entegrasyon modeli olarak benimsedikleri Ortak Pazar’ın oluşturulmasına yönelik hükümler içermektedir. Bu çerçevede ilk olarak mallarının serbest dolaşımının sağlanması için başta miktar kısıtlamaları ve gümrük tarifeleri olmak üzere üye ülkeler arasında ticareti kısıtlıyıcı tüm engellerin kaldırılması ve üçüncü ülkelere karşı Ortak Gümrük Tarifesi benimsenmesi yoluyla bir gümrük birliği oluşturulması öngörülmüştür. Bunun yanısıra mallar, hizmetler, kişisel ve sermayenin serbest dolaşımının tam olarak sağlanması için, üye ülkelerin bu konulardaki mevzuatlarının ve politikalarının uyumlaştırılması öngören hükümler de Anlaşma’da yer almıştır.  

Ancak Roma Antlaşması yanlızca Ortak Pazar’ın kurulması yönünde bir girişimi ifade etmemektedir. Antlaşma, başta topluluğun temel politikalarından biri olan ortak tarım politikası (OTP) olmak üzere, topluluk düzeyinde ele alınacak ortak politikaları da belirlemiştir. Roma antlaşmasıyla ayrıca topluluğun temel organları (Konsey, komisyon, parlamento ve adlet divanı) ile karar alma mekanizmaları da oluşturulmuş, politikaların hayata geçirilmesi ve üye ülkeler arasında bütünleşme sağlanması için gerekli  bazı kurumsal yapılar (Avrupa Yatırım Bankası gibi) ve destek mekanizmaları (Avrupa sosyal fonu gibi) belirlenmiştir. Başta üye devletlerin eski sömürgeleri olmak üzere üçüncü ülkelerle sağlanacak işbirliği çerçevesi da Roma Antlaşması hükümleri arasında yer almıştır. 

Derleyen: Memet Özkan 

memeto@hotmail.com

Yararlanılan kaynak:  

“Avrupa Birliği Terminolojisinde Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerle İlgili Sözcük ve Kavramlar”, KOSGEB, KOSGEB Teknoloji Destek Süreçleri Uzmanı Seçil Başmanav, Haziran 2001.