PANDEMİYE MAKRO bakış adlı raporumuzda, yaşadığımız pandemi dönemi boyunca Corona Covid-19 hakkında yoğun bir bilgi akışı ve kirliliği olmasına rağmen, manşetlere pek çıkmayan ancak iş ve sosyal hayata yönelik stratejik bir etki değeri taşıdığını düşündüğümüz bilgilere (sektörler, trendler, riskler, fırsatlar vd.) yer veriyoruz.
Pandeminin iş ve sosyal hayata yönelik etkilerini anlamaya çalışan herkesin okuması gerektiğine inandığımız bu raporu, yerli ve yabancı basını, haber ajanslarını, yerel ve küresel şirketlerin, Sanayi ve Ticaret Odaları’nın, Bakanlıklar’ın ve iş dünyası sivil toplum kuruluşlarının yayınladıkları araştırma ve inceleme raporlarını kesintisiz ve detaylı bir şekilde tarayarak oluşturuyoruz.
Araştırma raporlarımızdan, proje hibe desteklerinden, eğitim duyurularımızdan ve kurumsal haberlerimizden haberdar olmak isteyen okurlarımızın ozkandanismanlik@gmail.com adresine boş bir e-posta göndermeleri yeterlidir.
Çalışmalarınızda destek olması dileğiyle bilgilerinize sunarız.
PANDEMİYE MAKRO BAKIŞ – SAYI 2 (MAYIS 2021)
Almanya’da salgın istihbarat merkezi kuruluyor.
Dünya Sağlık Örgütü ve Almanya’nın, gelecekteki yeni virüsler için erken uyarı sistemi olarak pandemi ve salgın istihbaratı, gözetimi ve analitik yeni metodoloji için yeni bir küresel merkez oluşturulacağı duyuruldu. (Dünya)
Birleşik Arap Emirlikleri BAE’de pandemi sonrası ekonominin canlandırılması için yeni bir ekonomik komite kuruldu.
Stratejik iyileşme planı üzerinde çalışan komite, BAE’nin güçlü yönlerini ve rekabet avantajlarını, özellikle gıda gibi hayati sektörülerin güvenliğini ve sürdürülebilirliğini sağlamak için ulusal öncelikler ile uyumlu su, enerji ve ilaç endüstrileri gibi temel sektörleri sağlamlaştırmaya çalışacağını belirtmiştir. (Ticaret Bakanlığı)
Almanya salgınlara karşı Yapay Zeka Merkezi kurdu.
Amaçlarının, halk sağlığı araştırmaları için büyük veri kaynaklarını yapay zeka tabanlı teknolojilerle kullanılabilir hale getirmek olduğunu belirten uzmanlar, söz konusu merkezle Robert Koch Enstitüsü – RKI’nın, salgınları daha kapsamlı bir şekilde analiz etmek, hastalıkların zorluklarını daha iyi hesaplamak ve erken uyarı sistemleri geliştirmek istediğini aktardılar. (AA)
Corona virüsü sebebiyle ülkeler gıda depoluyor.
ABD merkezli Bloomberg, Kahire’den İslamabad’a kadar tarımsal gıda alıcılarının Covid-19 salgını sebebiyle tedarik zincirlerinin zarar görmesi endişesinden dolayı gıdaya ciddi yatırımlar yaptığını yazdı. (Sözcü)
Emekçileri korumak kritik önemde.
Bu salgın sürecinde evden online çalışabilen, online eğitim alabilen ve verebilenler bilgi çağının imtiyazlı kitleleri. Onların üretimi kesintisiz devam edebilir, her ne kadar eve kapansalar da üretime devam edebiliyorlar. Hatta çok inovatif olabilirler. Fakat hizmet sektöründeki emekçiler, fabrika işçileri ve tarım işleri, tüm ev dışında çalışanlar için durum farklı. Bu kitle COVID-19 salgınına karşı daha korumasız ve kırılgan. Salgın sonucu sayıları azalabilir. Bu durum emek kıtlığına yol açıp üretime ciddi darbe vurabilir. (Cumhuriyet)
Salgın bittikten sonra dünya nasıl görünecek?
Hükümetler salgın krizi bittiğinde bile, elinde kazandığı kontrol gücünü bırakmakta isteksiz olacaklardır. Covid-19 virüs krizini başarıyla yönetebilen politikacılar bunun siyasi sermayesini yiyebilecek ancak başarısız olanlar suçlayabilecek mecra bulamayacaklardır. Bugünkü üretim sistemini domine eden ‘birkaç adımı aynı anda atma yöntemi’, ‘çok ülkeli tedarik zinciri sistemi’ mutasyona uğrayacaktır. (Bigpara)
Y ve Z kuşağındakilerin pandemi sonrası iş hayatından bekledikleri belli oldu.
EY (Ernst & Young)’ın ‘Çalışma Dünyasının Geleceği: Kovid-19 ve Yeni Normal’ adlı raporunun sonuçlarına göre çalışanların yüzde 54’ü Kovid-19 sonrasında sürekli ofiste çalışmaya dönmek istemiyor. Şu anda öğrenci olanların yüzde 73’ü iş hayatına adım attıklarında hem ofis, hem uzaktan çalışmayı içeren ‘karma’ bir çalışma modeli talep ediyor. (Sputnik)
COVID-19, KOBİ’lerin önceliğini değiştirdi.
11 ilde 1.000 KOBİ ile görüşülerek yapılan araştırma, salgının bazı şirketlerde dijitalleşmeyi tetikleyici bir unsur olarak görüldüğünü, bazı şirketler için ise yatırımdan kaçınma gerekçesi olduğunu ortaya çıkardı. (Dünya)
Prefabrik eve talep 2 kat arttı.
Pandemi ve deprem korkusu prefabrik evlere talebi patlattı. Talep ikiye katlanınca, 200 milyar liralık pazar da yüzde 25 büyüdü. (Dünya)
Seks oyuncakları… Pandemide talep patlaması yaşandı.
Amazon’dan sonra dünyanın en büyük online alışveriş sitesi Alibaba’dan geçen aylarda yapılan açıklamaya göre pandemiyle birlikte, 2020′nin ilk yarısında söz konusu ürünlerin ihracatında yüzde 50 artışa ulaşıldı. (Independent)
Pandemi; markalı ürünlere talebi, talep de patent sayısını artırdı.
Pandemi ile tüketim alışkanlıkları değişen insanlar, özellikle evde kalınan süre nezdinde tercihlerini markalı ürünlerden yana kullandı. Geçen yıl 110 bin adet olan patent başvuru sayısının bu yıl 160 bine ulaşacağı öngörülüyor. (Dünya)
Virüs endişesi tasarruflarda rekor getirdi.
Pandemi nedeniyle uygulanan kısıtlamalar ve tüketicilerin geleceğe ilişkin endişeleri dünya genelinde hane halkı tasarruflarını yükseltiyor. (Dünya)
Nintendo, salgın sürecindeki talep nedeniyle 2020 yılında rekor kar elde etti.
Japon oyun konsolu üreticisi Nintendo, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında artan talep sonrası 2020 mali yılında 4,4 milyar dolar net kar elde ederken, 2021 mali yılında 3,1 milyar dolar net kar bekliyor. (AA)
Hızlı teslimat yatırımları hız kesmeden devam ediyor.
Sokağa çıkma kısıtlamalarında hızlı teslimat uygulamalarına yönelik talebin artmasıyla birlikte 2021 yılının ilk üç ayında sektöre yapılan yatırımlar 2020 yılının tamamında yapılan yatırımları geçti. (Dünya)
Tat ve koku alma duyularını yitirmekten korkan şarap tadım uzmanları aşı önceliği talep etti.
Tadımcıların yaşadığı olumsuz tecrübeler, milyarlarca dolarlık ciroya sahip şarap endüstrisi içindeki bağcıları, şarap üreticilerini ve tedarikçilerini de yakından ilgilendiriyor. (Euronews)
Evde kaldık, hırsızlık ve yangın sigortasına ara verdik.
Geçen yıl (2019) ilk 3 ayda 1 milyon 297 bin evde hırsızlık sigortası varken 2020 Mart sonunda bu rakam 99 bin 272 azalarak 1 milyon 198 bine indi.(Cumhuriyet)
Çip kıtlığı iki yıl daha sürebilir.
Bilgisayar çipleri yapan bazı firmalar 2020′de pandeminin ilk dalgasında geçici olarak kapanmıştı. Birçok ülkenin kapanmaya gitmesinin ardında bilgisayar, oyun konsolları ve cep telefonlarına artan talep fabrikalarda yığılma yarattı.(T24)
Pilotları kabin memuru yaptı.
Reykjavik merkezli havayolu Icelandair, tüm kabin personelinin görevine son vererek, onların yerine pilotları istihdam edeceğini duyurdu. Artık Icelandair uçaklarında memuru bulunmayacak, pilotlar her iki görevi de üstlenecek. (Habertürk)
Kargo uçaklarından yoğun uçuş.
Koronavirüs sebebiyle seyahat talebinin azalması ve bazı ülkelere sefer yasağının konması yolcu uçaklarının trafiğini önemli oranda düşürürken, kargo uçakları tarafında ise yoğunluğu beraberinde getirdi. (Habertürk)
Hazır giyim ihracatının ‘stok’ maliyeti artıyor.
Avrupalı hazır giyim perakendecileri, ülkelerindeki Koronavirüs kısıtlamaları nedeniyle Türkiye’ye verdikleri siparişleri tek seferde değil, parçalı olarak teslim almaya başladı. Üreticide kalan ürünler ise stok yönetimini zora soktu, ek depo ve lojistik maliyetleri arttı. (Dünya)
Küresel moda sektöründeki şirketlerin yüzde 20-30′u iflas edecek.
Eskiden küresel alıcılar ve markalar, alımlara veya raporlarına sadece bilanço bazlı veya tablo bazlı bakarlardı; fakat artık risk yönetimi paradigmaları değişti. Yani sadece kâr maksimize etmek amacıyla değil; tedarik zincirlerini minimum riskte tutma tecrübesi kazandılar.(Dünya)
Sadece zenginlerin üyesi olduğu kulüp: 250.000 TL’ye ulaşım dahil aşı turu.
Knightsbridge Circle isimli hizmet şirketi yılda 25.000 İngiliz poundu yani yaklaşık 250.000 TL ödeyen üyelerini aşıya kolay erişilebilen ülkelere gönderdiğini duyurdu.(Sözcü)
“Hiçbir yere gitmeyen uçuşun” biletleri tükendi.
Avustralyalı havayolu, koronavirüs salgını sebebiyle uçakla seyahat edemeyen Avustralyalılara “Hiçbir yere gitmeyen uçuş” imkanı sağladı. Biletlerin rekor sürede tükendiği uçuşta yolcular, Pasifik Okyanusu üzerinde tur atacak. (Sputnik)
ABD’de doktorların yarısı meslek değiştirmek istiyor.
Yapılan bir araştırmaya göre Covid-19 salgını sonrası doktor ve sağlık çalışanlarının yaklaşık yarısı kariyer değiştirmek istediklerini belirtti. Doktorların yaklaşık üçte ikilik kesimiyse kariyer planlamada gençlere farklı meslekleri tercih etmeleri önerisinde bulundu. (Euronews)
İngiltere’de Covid-19 kısıtlamaları nedeniyle güneşsiz kalan halka D vitamini dağıtılacak.
İngiltere hükümeti, Covid-19 ile mücadelede hastalar ve yaşlılar da dahil olmak üzere neredeyse üç milyon kişiye ücretsiz D vitamini hapı temin edecek. (Euronews)
ABD Genelkurmay Başkanı: Virüsler biyolojik silah olarak kullanılabilir.
ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley, virüslerin bir devlet veya terör örgütü tarafından biyolojik silah olarak kullanılma ihtimali konusunda kaygılarının olduğunu söyledi. Milley, henüz terör örgütlerinin elinde böyle bir şey olmadığını sözlerine ekledi. (T24)
İspanya’da bir okul koronavirüs tedbirleri kapsamında sınıflarını plaja taşıdı.
Koronavirüs salgını nedeniyle dünyada birçok ülkede yüz yüze eğitime ara verilirken, İspanya’nın güneyindeki Cartagena kenti yakınlarında bir ilkokul Covid-19 tedbirleri nedeniyle sınıflarını plaja taşıdı. (Euronews)
Dünya Sağlık Örgütü: Pazarlarda vahşi hayvan satışları yasaklansın.
Çağrı, Covid-19′un kökenine ilişkin geçen ay yayınlanan DSÖ-Çin ortak çalışmasında, hem canlı hem de ölü hayvan satışı yapılan pazarların, salgının kaynağı olduğunun belirtilmesinin ardından geldi. (Euronews)
Avrupa Anti-Dolandırıcılık Ofisi: Piyasada 1,1 milyar doz sahte koronavirüs aşısı dolaşıyor.
Avrupa Anti-Dolandırıcılık Ofisi (OLAF) Genel Direktörü Ville Itala, verdiği demeçte sahte aşıların piyasa değerinin 15 milyar euro olduğunu ifade etti. (Euronews)
İngiltere’de karantina sırasında alkole bağlı ölümlerde rekor artış yaşandı.
İngiltere ve Galler’de 2020 yılında 7 bin 423 kişi aşırı alkol tüketimi nedeniyle hayatını kaybetti, bir önceki yıla göre yüzde 20′lik bir artış kaydedildi. Yetkililere göre en çok karantina süreçlerinde alkolden ölümler yaşandı. (Euronews)
Bilim insanları, Covid-19′u saniyeler içinde tespit edebilen bal arılarını eğitiyor.
Araştırmacılara göre söz konusu buluş, test sonuçları için bekleme sürelerini saniyelere indirecek. (Euronews)
“Yoksullar için Michelin Rehberi” hazırlandı.
İtalya’nın başkenti Roma’da, yoksul ve evsizler için şehirde nerede yemek yenir, nerede uyunur veya nerede duş alınır gibi bilgilerin bulunduğu bir rehber hazırlandı. Koronavirüs pandemisinden en çok etkilenen ülkelerden İtalya’da son bir yılda yoksulluk oranı olağanüstü arttı. (Euronews)
Covid-19 salgınında ‘başlık parası’ için çocuk gelinlerin sayısı arttı.
Dünya çapında ekonomik faaliyetlerin azalmasına ve işsizliğe yol açan Covid-19 salgını, Sierra Leone gibi yoksul Batı Afrika ülkelerinde “başlık parası” için çocuk yaşta evliliğin artmasına yol açtı.(Euronews)
Bir ayda intihar edenlerin sayısının toplam Kovid ölümlerini geçtiği ülke: İşsiz kalan Japon kadınlar intihara yöneliyor.
Pandeminin başından Kasım 2020 tarihine kadar toplam can kaybının 2087 olduğu Japonya’da sadece 2020 ekim ayında 2153 kişinin intihar etmesinin şoku devam ediyor. Kendi hayatına son veren kadınların oranının geçen yıla kıyasla yüzde 83 artması da pandeminin getirdiği işsizlik, ilave sorumluluk ve kaygıyla açıklanıyor. (Sputnik)
Hollanda Koronavirüs nedeniyle yalnızlık çeken gençler için 58,5 milyon euro ayırdı.
Hollanda’daki belediyeler bu parayı, spor turnuvaları, yaratıcılık atölyeleri, müze gezileri, fotoğrafçılık kursları ve internet üzerinden gerçekleştirilecek çeşitli etkinlikler için kullanacak. (T24)
Salgın sonrası Avrupa’ya büyük göç olabilir.
Yoksulluk ve insani krizlerin tetikleyeceği göç hareketleri Avrupa’yı tehdit edecek. Türkiye-AB ilişkilerinde de göç konusu öne çıkabilir.(TRT)
Salgın yüzünden 64 milyondan fazla kadın işini kaybetti.
Dünya genelinde kadınların geçen yıl koronavirüs salgını nedeniyle 800 milyar dolar gelir kaybı yaşadığı ve 64 milyondan fazla kadının işini kaybettiği tahmin ediliyor. (Dünya)
İşsiz kalmak istemeyen mecburen patron oluyor.
Özel sektör, yüksek işçilik maliyetlerini en aza indirmek için çalışan istihdam etmek yerine, taşeron hizmete yönelince; işsiz kalmak istemeyen işçi ‘mecburen patron’ oluyor. Özellikle kurye, kargo ve nakliye şirketleri şahıs şirketi açılışı yapan kişilerle çalışmayı tercih ediyor. (Dünya)
Pandemi orta sınıfı vuruyor.
30 yıldır büyüyen orta sınıf, pandemiyle birlikte ilk kez azaldı. Büyük bölümü gelişen ülkelerde olmak üzere, 2020 yılında 150 milyon kişi alt gelir gruplarına indi. Dünya genelinde orta sınıf 90 milyon eridi. (Dünya)
IMF: Koronavirüs salgını, Sahra Altı Afrika’da 32 milyon kişiyi daha yoksullaştıracak.
Raporda, “Sahra Altı Afrika, 2021′de dünyanın en yavaş büyüyen bölgesi olacak” denilirken, geçen yıl kaydedilen yüzde 1.9 küçülmenin ardından bu yıl yüzde 3.4 büyüme beklendiği belirtildi. (Sputnik)
Pandemi ve uzaktan çalışma şehirden göçleri hızlandırdı.
Pandemiyle geçtiğimiz yıl yaygınlaşan uzaktan çalışma modeli pek çok sektör için kalıcı hale gelirken, çalışma koşulları, hem işveren hem de kamu tarafından yeniden oluşturuluyor. Bu durum şehirlerarası taşımacılık faaliyetlerini ve nakliye şirketlerine olan ihtiyacı artırdı. (Sputnik)
İngiltere’de iftar sonrası hizmet veren aşı merkezi.
İngiltere’de aşı olmanın orucu bozacağını düşünenler için ramazan ayında akşam saatlerinde hizmet veren geçici koronavirüs aşı merkezleri kuruldu. (Euronews)
Bebek patlamasına neden olacağı düşünülen Covid-19, tam tersi etkiye yol açtı.
ABD’de pek çok uzman, bir yıl önce Covid-19 kısıtlamalarıyla 2021 yılında doğum oranlarında ciddi bir artış yaşanacağını öngördü. Ancak ülkenin yarısından alınan ön verilere göre koronavirüs salgını sırasında birçok eyalette doğumlar önemli ölçüde düşmüş görünüyor. (Euronews)
İngiltere’de pandemi sürecinde boşanma talepleri yüzde 95 arttı.
Ankete göre, çiftlerin ayrılmak için öne sürdükleri ana neden, “birlikte çok fazla zaman geçirmenin doğurduğu geçimsizlik”. (Euronews)
COVID-19 tarihin en büyük teknoloji harcamalarına sahne oldu.
KPMG’nin araştırması, pandemi sürecinde şirketlerin teknolojiye haftada fazladan 15 milyar dolar harcama yaptığını ortaya çıkardı. Güvenlik ve gizliliğe yapılan yatırımların oranı yüzde 47 olarak ortaya çıkarken, altyapı ve bulut sistemlere yapılan yatırım, COVID-19 sırasındaki en büyük üçüncü yatırım oldu. (Dünya)
OECD: COVID-19 krizi dijital teknolojilere bağımlılığı ortaya çıkardı.
Yayınlanan raporda COVID-19 salgınının, eğitimden sağlığa hayatın her alanında dijital teknolojilere olan bağımlılığı daha fazla ortaya koyduğunun altı çizilerek, bunun sonucunda yüksek kaliteli ağlara olan ihtiyacın artmakta olduğu vurgulandı. (Dünya)
Dünya Ekonomik Forumu raporuna göre virüs salgını iş gücünde insandan robota geçiş sürecini hızlandıracak.
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) tarafından yapılan bir araştırmada, robot teknolojisinin önümüzdeki beş yıl içerisinde küresel çapta orta ve büyük ölçekli şirketlerde çalışan 85 milyon kişiyi istihdam dışı bırakabileceği iddia edildi. (Ticaret Bakanlığı)
Japonya: Mağazanın robot çalışanı, koronavirüs tedbirlerini kontrol ediyor.
Robotta bulunan bir kamera ve 3D lazer ışını teknolojisi, mağazaya gelenlerin maske takıp takmadıklarını ve sosyal mesafe kurallarına uyup uymadıklarını tespit edip, onları uyarıyor. (Euronews)
Derleyen: Memet Özkan - www.danismend.com
Not: Araştırma raporlarımızdan, proje hibe desteklerinden, eğitim duyurularımızdan ve kurumsal haberlerimizden haberdar olmak isteyen okurlarımızın ozkandanismanlik@gmail.com adresine boş bir e-posta göndermeleri yeterlidir.
Not: Bu rapor www.danismend.com tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir şekilde tavsiye veya danışmanlık hizmeti sağlanması olarak yorumlanmamalıdır. Www.danismend.com bu raporda yer alan bilgilerin doğru ve tam olması konusunda herhangi bir şekilde garanti vermemektedir. Www.danismend.com bu raporda yer alan bilgilerde herhangi bir bildirimde bulunmaksızın değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan www.danismend.com hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Bu konularda detay bilgi isteyen okuyucuların ayrıca bizimle temasa geçmelerini rica ederiz.