SORUN ÇÖZMEK VE KARAR VERMEK
Çalışanların sorun çözmede kullanabilecekleri beş yöntem vardır:
GELENEKSEL YÖNTEM
Bu yöntem, tarihsel verilere ve olaylara dayanarak karar verme yöntemidir. Geçmiş olayların ileride de olacağını varsayar, modellemesini bu mantık üzerine kurar. Günümüzün hızla değişen ortamlarında çoğunlukla başarısız olmaktadır.
DENEYSEL YÖNTEM
Ölçülebilir ve tekrarlanabilir parametreleri temel alan bu yöntem, genelde laboratuar ortamında yapılır. Kimya, madencilik vb.
SAYISAL YÖNTEM
Planlama, yürütme ve kontrol amaçlı sayısal yöntemlerdir. Değişik disiplinlerde başarıyla kullanılabilir (PERT, simülasyon, trend analizi…)
MANTIKSAL YÖNTEM
Bu yöntemde beş temel adım vardır:
1. Bir başarı hedefi ya da standardı konulması.
2. Sorunun, bu hedef ya da standartdan sapma olarak tanımlanması.
3. Sapmanın yer, zaman ve diğer tüm parametreler açısından belirlenmesi.
4. Sorundan etkilenenlerin dışında, etkilenmeyenlerin de tesbiti ve gerekçelerinin belirlenmesi.
5. Sorunun nedeninin, sorunun çözümlenmesi sırasındaki değişimlerden de çıkarılabileceği gerçeğinin unutulmaması.
YARATICI YÖNTEM
Günümüzde yeni tekniklere duyulan gereksinimin getirdiği beyin fırtınası, arama konferansı vb. yöntemlerdir. Strateji belirleme, pazarlama, reklam vb. disiplinlerde kullanılır.
Yöneticilerin karar vermede kullanabilecekleri altı adım vardır:
1. Kararın amacı öncelikle ortaya konmalıdır.
2. Amaçlar önceliklere göre sıralanmalıdır.
3. Birbirine alternatif çözümler geliştirilmelidir.
4. Tüm amaçları karşılayan en iyi alternatifin seçimi ile bir tecrübeye ön karar verilmelidir.
5. Ön kararın gelecekteki olası ters etkileri ele alınmalı ve yeterince incelenmelidir.
6. Ters etkileri giderici önlemler tasarlanıp uygulanarak son karar verilmelidir.
Memet Özkan
memeto@hotmail.com